تعارض نص و نصتنافی میان مدلول دو نصّ را تعارض نص و نص گویند. ۱ - تعریف تعارض نص و نصتعارض نص و نص از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تعارض دو دلیل لفظیِ دارای مدلول قطعی می‌باشد؛ یعنی مدلول آنها به اندازه‌ای روشن است که احتمال خلاف در آن راه ندارد. ۲ - معنای تعارض نص و نصاصولیون اعتقاد دارند تعارض بین دو نص قطعی الصدور معنا ندارد، زیرا به قطع صدور دو امر متنافی از معصوم علیه‌السّلام منتهی می‌گردد. بنابراین، اگر گاهی در این موارد تعبیر تعارض نص و نص به کار برده می‌شود، منظور، تعارض اصطلاحی (تعارض مستمر) نیست، بلکه مراد، تعارض صوری و غیر حقیقی است و این دو دلیل به گونه‌ای باهم جمع گردیده یا تاویل می‌شوند، مثل آن که یکی از آن دو ناسخ دیگری باشد. ۳ - معانی نص در اصولنص در اصول به دو معنا به کار می‌رود؛ گاهی نص به معنای دلیل کتبی و لفظی است که آیات و روایات را شامل می‌شود و گاهی نص در مقابل ظاهر می‌آید، که در این‌جا معنای دوم مورد نظر است. [۲]
خضری، محمد، اصول الفقه، ص۴۱۲.
[۳]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۰۶.
۴ - پانویس
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۴۱، برگرفته از مقاله «تعارض نص و نص». |